De ‘breedband-koffieboon’
Breedband is in Enschede/Twente een commodity voor dienstverlening geworden, net zoals de koffieboon dat is voor de koffie. Die ‘breedband-koffieboon’ is ontstaan in de fijne smeltkroes van Stichting Breedband Twente, NDIX, TrenT, Reggefiber, KPN, COGAS en vele anderen die hun nek uitsteken voor breedbanddiensten in deze regio. De commodity breedband is in Landsdeel Oost van Nederland het laagst in prijs! Dat is al jaren het geval en wordt als ‘normaal’ gezien.
Mede hierdoor is er grote groei van de ICT-sector in Enschede/Twente/Euregio: bedrijven grijpen de kans door onder meer via de marktplaats NDIX/TrenT hun distributiegebied te vergroten. Ook zijn er bedrijven die voor hun softwareproductie al filialen opzetten elders in de wereld, waaronder in Dalian/China.
Een greep prominente breedband cases:
- • Roessingh als het nationaal toonaangevend ‘bewegingsinstituut’;
- • IZIT heeft in Twente het digitaal patiëntdossier technisch gerealiseerd;
- • TeleTop is voor vele scholen de elektronische leeromgeving;
- • Telecats is succesvol met onder meer een dyslexiepakket voor LO en VO;
- • Dinkelborg in Denekamp neemt zorgdiensten (met domotica) af vanuit regio Enschede;
- • pilot crisisbeheersing Grolsch Veste met draadloos breedband;
- • breedband is ‘exportproduct’ naar Duitsland, met dienstverleners via de NDIX;
- • principe van software as a service (saas) in bedrijfsverzamelgebouwen (Arke, Oosterveld);
- • ontwikkelingen in het nieuwe Nationale Muziekkwartier.
Het gaat in deze voorbeelden om diensten tussen bedrijven/instellingen onderling: Business to Business (B2B). In Enschede (en Haaksbergen) is een enorme inspanning aan de gang door Reggefiber om de stad te ‘verglazen’ en elk huishouden te voorzien van glasvezeltoegang. Dit schept kansen voor aanbieders om breedbanddiensten aan te bieden aan de massa: Business to Consumer (B2C), met de potentie van Consumer to Consumer (C2C).
Kansrijk Glas is de titel van de beleidsnota breedband van Enschede van december 2004. Een Internetjaar duurt 4 maanden; de nota is dus al 12 jaar oud, hij wordt dit jaar geactualiseerd, maar de filosofie in de nota, dat de overheid dienstbaar is aan maatschappelijke ontwikkelingen en facilitair aan activiteiten en ambities van burgers, bedrijven en instellingen, mits het gaat om een open netwerk, staat nog helemaal overeind. De overheid is actief in stimuleren en verkennen van mogelijkheden en kansen. Het succes ligt bij enthousiasme bij bestuurders en ambtenaren om in de stad en regio succes te halen.
Stichting Breedband Twente (SBT)
SBT is een stichting met eigen bestuur, vallend onder de auspiciën van Regio Twente. Doel is het stimuleren van breedbandgebruik in Twente.
“Wij heffen het glas op Twente”. Zo begint de voorzitter Eric Helder zijn voorwoord in het boekje van Nirvi Mes: “Het LICHT gezien”. Een succesverhaal uit Twente met fraaie cartoons. Je kunt er van alles van vinden, maar het werkt wel!
NDIX
In 2000 het eerste regionale internet-knooppunt in Nederland met een connectie naar de AMS-IX. Initiatief van de Universiteit Twente, Ontwikkelingsmaatschappij Oost Nederland en Stadtwerke Münster, met steun van gemeente en provincie. Naar model van de NDIX volgden GNIX, FR-IX en vele anderen. Het unieke van de NDIX is de connectie met het Duitse rechtsgebied met een vestiging in Münster.
De NDIX ontwikkelt zich als knooppunt van dienstverleners met breedbandproducten en verzorgt de connectie naar de potentiële afnemers (burgers, bedrijven, instellingen). De NDIX is zeer actief in het ontwikkelingsinitiatief van BreedNed. In Twente fungeert de NDIX feitelijk als de marktplaats van breedbandproducten en –diensten. Er wordt hard gewerkt aan een breedbandinfrastructuur in het nabije Duitsland, waardoor de afzet van de diensten en producten nog groter kan worden.
Kenniswijk Roombeek
Voor de ontwikkeling van breedband, zowel naar bedrijven en instellingen als naar woningen is de Wijk Roombeek nog steeds belangrijk voor Enschede. Alle woningen zitten op “glas” met een vrij hoge penetratiegraad van gebruik. Belangrijk is de bundeling van kennisinstituten en multimedia-bedrijven en adviesgroepen en kunst en cultuur, juist in deze wijk. Het kantoor van de toenmalige Grolsch brouwerij is nu een broedkamer van kennis, onder andere met het Telematica Instituut (vanaf 1 april 2009 Novay). De ervaringen uit Roombeek zijn de afgelopen jaren al vertaald naar andere wijken in Enschede waar (ver)nieuwbouw plaatsvindt.
Daarnaast is de wijk bijzonder vanwege de gevarieerde woningbouw onder architectuur, die mondiaal de aandacht trekt.
Waar gebouwd wordt aan zaken als grote scholen, musea, muziekcentrum, e.a. wordt steeds nagegaan of de breedbandinfrastructuur ruim aangelegd wordt, zodat later het verzorgen van beelden en geluid vanuit diverse ruimten nooit een probleem zijn.
FttH: Fiber to the Home & FttI
Destijds was het CasaNet BV (Woningcorporaties) die de aanleg van FttH verzorgde in Roombeek en de oude wijk Pathmos. CasaNet werd overgenomen door KPN en recentelijk heeft KPN een deal met Reggefiber. De lijn is dat Enschede volledig wordt verglaasd. De gemeente heeft hierin geen andere rol dan gesprekspartner. Het totstandkomen van de infrastructuur heeft graag de instemming van de gemeente. Monopoliesituaties zijn niet ondenkbaar, met risico van heel hoge kosten én discriminatie van producten. Er is echter grote alertheid bij de OPTA en ook de richting van de (Europese) Wetgeving lijkt dit te voorkomen.
In de sfeer van Fiber to the Institute is er nog te weinig automatisme om direct bij (ver)nieuwbouw mantelbuis voor glasvezel op voorhand mee te leggen. Dat geldt ook bij het bouwrijp maken van nieuwe bedrijventerreinen. Dit vergt nog steeds aandacht.
Gezondheidzorg: IZIT
Vele zorginstellingen in Twente en de Oost-Achterhoek hebben zich massaal geschaard achter één groot programma van IZIT (Innovatie van Zorg door ICT in Twente), voor innovatie in de zorg door middel van ICT. Mens en zorg komen daarbij altijd op de eerste plaats. ICT is een hulpmiddel om producten, diensten en processen in de zorg te verbeteren. Omdat het in veel toepassingen gaat om het verzenden van beeldmateriaal of videocommunicatie is breedbandinfrastructuur een absolute must.
Onderwijs: Basis Op Kop
De Universiteit Twente, Saxion Hogeschool en de middelbare scholen in Enschede zijn allemaal aangesloten op glasvezel, de basisscholen nog niet. Wél hebben alle basisscholen in Enschede zich in 1999 al verenigd in de stichting Basis Op Kop (BOK): koplopers op het gebied van ICT in het basisonderwijs. In de afgelopen jaren is actief gewerkt om de “techniek de school uit” te krijgen. Op dit moment ontwikkelt zich BOK 2.0. Samen met de Netwerkstadpartners Almelo en Hengelo, en in nauwe samenwerking met Schoolglas Deventer, wordt gewerkt aan breedbanddiensten en -infrastructuur voor de basisscholen. De organisatie is er; het is een kwestie van doen. Wat zich hier wreekt is de “wet van de remmende voorsprong”. De huidige infrastructuur op basis van de kabel of ADSL werkt eigenlijk heel erg goed; waarom naar glas als dat duurder is in exploitatie?
Bedrijfslocaties
In het Drienerlo Bedrijvencentrum in Enschede, Transportcentrum in Enschede en in de Spinnerij Oosterveld (een voormalig textielpand) is met betrokkenheid van de gemeente en SBT door het bedrijf OnTap BV een open glasvezelnetwerk gerealiseerd. Het netwerk is aangelegd door TReNT en is aangesloten op de open marktplaats NDIX. Dankzij de breedband-ontsluiting kunnen kleine ondernemers dezelfde ICT-bedrijfszekerheid verkrijgen die de meeste grote ondernemingen nu al hebben. Dit wordt voor hen gerealiseerd vanuit een centraal ‘Enterprise-Class’ -dienstenplatform. Zo maken de kleine ondernemers gemeenschappelijk gebruik van een ‘up-to-date firewall’, zijn zij permanent beveiligd tegen spam en zelfs de allernieuwste virussen zonder ooit nog zelf een update te hoeven doen. Zij zijn verlost van hun ICT-beheerstaken. Bij brand of inbraak is hun bedrijfskritische ICT veilig. De ‘back-up’ van hun gegevens gebeurt volautomatisch zodat zij na een calamiteit gewoon verder kunnen werken.