Terwijl de meeste Nederlanders zelfs nog geen hdtv in huis hebben, wordt er al aan ultra-hdtv gewerkt. Onder meer Amsterdam ontpopt zich als een ontwikkelcentrum voor de cinemascope-tv.
In het Amsterdamse Pakhuis De Zwijger zitten een paar honderd tv-deskundigen gefascineerd naar een bioscoopscherm te turen. Op een doek van acht bij vier meter is een scène uit een opera te zien. De beelden zijn scherper dan van een normale bioscoopfilm, maar komen uit een videoprojector aan het plafond. In feite zit de zaal dus tv te kijken. Maar zelfs als je met je neus op het doek staat, zijn de voor televisie typerende lijnen en puntjes amper te zien. In De Zwijger kan even geproefd worden aan ultra-hdtv, ook wel 4k genoemd, naar de ruim 4.000 beeldpunten waaruit elk van de 2076 beeldlijnen is opgebouwd. Elk beeld bestaat daardoor uit 8,8 miljoen puntjes: twintig keer zo veel als âtraditionele tvâ en ook nog vier keer zo veel als hdtv.
Televisieprogrammaâs in ultra-hdtv voor de huiskamer zijn nog wel vele jaren weg. De huiskamer moet eerst nog door de âgewoneâ hdtv worden veroverd. Bovendien is het de vraag of ultra-hdtv in een huiskamer zinvol is. Beeldschermen van acht bij vier meter passen niet in de gemiddelde Hollandse doorzonwoning. De 4k-tv lijkt eerder een vervanger van de bioscoopfilm op celluloid, op een hulpmiddel bij operaties, op een ultiem platform voor internetgamers, om maar een paar alternatieven te noemen.
Welke toepassing er ook als eerste zal komen, achter de schermen wordt al druk gesleuteld aan de nieuwe technologie. En opmerkelijk genoeg is Amsterdam daarbij, naast Tokio, San Francisco en San Diego, een van de vier centra in de wereld waar het allemaal gebeurt. Dat Amsterdam die eer te beurt valt, en niet bijvoorbeeld Eindhoven met zijn laboratoria waar veel tv-technologieën vandaag komen, heeft alles te maken met het bijzondere karakter van ultra-hdtv. Het superscherpe beeld met zijn miljoenen beeldpunten en miljarden bits per seconde aan data vergt supersnelle telecomverbindingen. En op dat gebied is het van origine Amsterdamse universitaire glasvezelnet Surfnet een koploper in de wereld.
De voorstelling deze week in De Zwijger was dan ook alleen maar mogelijk dankzij Surfnet. Ultra-hdtv vergt in principe 7 gigabit (7 miljard bits) aan data per seconde. Door slimme compressie kan dat teruggebracht worden tot 700 megabit, 700 miljoen bits, per seconde. Maar dat is nog altijd 300 keer zo veel als gewone tv en bijna dertig keer zo veel als volwaardige hdtv. Voor een 4k-film van enige lengte heb je al gauw honderden dvdâs nodig. Dat is niet werkbaar, dus werden de beelden in De Zwijger deels live van een computer in Tokio geplukt en via Surfnet naar Amsterdam gehaald.
Ondanks het futuristische karakter van ultra-hdtv zijn in het kielzog van Surfnet in Nederland inmiddels diverse partijen actief bij de ontwikkeling ervan betrokken. De techniek maakt animatiefilms mogelijk die wat gedetailleerdheid betreft niet meer zijn te onderscheiden van traditionele celluloidfilms. Aan de Filmacademie in Amsterdam richt Harry Scheurs, hoofd interactieve media, zich nu op digitaal produceren. âWij kunnen straks hetzelfde leveren als Hollywood maar dan voor een zesde van de prijsâ, voorspelt hij.
Nederland als productieland van de volgende Disney-film? Misschien wel van honderden âShrecksâ en andere tekenfilms per jaar. Want anderen werken hard aan software waarmee de studenten van Scheurs âthuis in de garage de mooiste animatiefilms kunnen makenâ. âNiet voor een zesde maar dan voor een zestigste van de prijs van Hollywoodâ, aldus een softwarespecialist.
Te weinig glasvezel
Nederland keldert rap op de mondiale ranglijsten voor snel internet. We hebben last van de wet van de remmende voorsprong. Met âouderwetsâ breedband via adsl en de tv-kabel is Nederland de nummer twee ter wereld. Dat lijkt velen lang het gevoel te hebben gegeven dat verder investeren in breedband even niet nodig is. Daardoor staat Nederland op de ranglijst voor modern internet via glasvezel nu echter op een schamele twaalfde plaats, zo blijkt uit de meest recente cijfers van de Fiber to the Home (glasvezel tot aan huis) Council. In Surfnet heeft Nederland een mondiale koploper bij het ontwikkelen van supersnel internet. Surfnet kan al snelheden van 1 tot 10 gigabit per seconde leveren, 40 tot 400 keer de maximale snelheid van adsl. Maar bij de daadwerkelijke aanleg van glasvezelnetten als vervanger van adsl en kabel loopt Nederland ver achter op veel andere landen.
Bron: www.trouw.nl